| Stekense kapellenroute 2021 Luc De Brant en Edy Hofman |
| Naar aanleiding van de Stekense
kapellenroute werd deze pagina opgemaakt. In samenwerking met de H.Helenaparochie, de heemkring en het Gemeentebstuur. Affiche O.L.Vrouw Van Vlaanderen Bewerkt door Reinoud De Brant uitgevoerd gelegenheidskoor op 27 oktober 2014 Gemenos (FR). (vrij van rechten) |
| Een boeiende ontdekking. Een brochure van de fietsroute langsheen
de Stekense kapellen is getekend en gedrukt en voortaan beschikbaar in
de toeristische dienst en de plaatselijke kerken. Het is zelfs voor doorgewinterde inwoners
van de gemeente bijna onmogelijke alle kapellen op te noemen, en wordt
het stotteren na de vijfde. Wie geen binding heeft met deze bescheiden
merktekens in onze leefwereld gunt ze nauwelijks nog een blik. Waarom
zou je, ze zijn toch allemaal hetzelfde. Maar is dat wel zo, ze lijken
allemaal op een kapel, maar lijken niet op elkaar. Wie er in slaagt
deze route te ronden, begrijpt pas wat ik hiermee bedoel. Soms vind een kapel haar oorsprong bij een
heilige plaats waarbij heel vaak bomen een rol speelden. Kapellen waren
wegwijzers in het toenmalige wegennet. Al is de historiek meer dan 1500 jaar oud, ze blijven kwetsbaar. Tijdens de beeldenstorm verdwenen ze, om dat het afgoderij zou zijn. Watsapp groepjes, net zoals nu. Kapellen zijn de
laatste getuigen van een bloeiende buurtwerking, het kleinste erfgoed
in ons openbaar domein. |
| Een boeiende ontdekking In de onderstaande link krijgt u een eerste indruk van de route. De route van Stekene in google maps. De route van Stekene in windy. Voor smartphone kml bestand klik met rechter muis, en kies 'opslaan als'. Brochure recto A3 Brochure verso A3 |
| Stekense kapellenroute Inleiding: Waar men ga
langs Vlaamse wegen Oude hoeve,
huis of tronk, Komt men U,
Maria, tegen, Staat Uw
beeltenis te pronk…. De zwanen in
Brugge beschermen de stad van de ondergang. Hetzelfde kan
men wel zeggen over de kapelletjes in Vlaanderen. Na de Franse
Revolutie waren alle kapellen in Stekene, tenzij de kapel aan de Lesten
Stuiver, verdwenen of vernield. Een
Kapel, is geen kerk. Het woord
kapel is afgeleid van kap uit het latijn, cap, een soldatenmantel die
door Sint Maarten in tweeën gesneden om aan een bedelaar te geven. De
eerste
kapelletjes werden opgericht ter ere van O.L.Vrouw en St-Maarten en
ontwikkelden zich doorheen de tijd van een afdakje naar een heus
gebouw. Daar is dus de naam van afgeleid. Heiligdommen langsheen
plaatsen en wegen bestonden al veel eerder. Kapellen
staan dichter bij de volksdevotie, en er is ook een spreekwoord dat
ernaar verwijst. “Waar ons heer een kerk bouwt, bouwt de duivel er
een kapel naast”. De route is
zodanig beschreven dat je vanbij iedere kapel kan starten, zonder er
eentje te vergeten. Dat de beschrijving begint in Klein-Sinaai, is
logisch. Waar vind je meer kapellen in, dan op deze kleine plaats. De meeste
kappelletjes vertellen zelf hun geschiedenis en waar dat nog niet is
zullen we snel iets aan moeten doen. Kerk
O.L.Vrouw Onbevlekt -Ontvangen. Klein-Sinaai. (1853) Open iedere
zondagnamiddag in de zomer. Grot
O.L.Vrouw van Lourdes. Ieder jaar op
de 1ste zondag van maart fietszegening. Beeweg
O.L.Vrouw van zeven weeën in Klein-Sinaai. Zeven
kapelletjes vormen een beeweg die loopt van de kerk via de
Kasteelstraat, Abelendreef, Ommegang en dan langs de Pannenhuisstraat
tot aan de 7de kapel O.L.Vrouw van Troost in de
Pannenhuisstraat. Ontstaan door
de herderlijke ijver van E.H. Pastoor Muyshondt tussen 1872-1876 en
door de schenkingen van de trouwe parochianen. Kasteelstraat
Kerkhof: Kapel 1 O.L.Vrouw van 7 Weeën. Opdracht
in de Tempel en profetie van Simeon. Kasteelstraat
richting Noord: Kapel 2 O.L.Vrouw van 7 Weeën. Vlucht
naar Egypte. Hoek
Kasteelstraat- Abelendreef: Kapel
3 O.L.Vrouw van 7 Weeën. Jezus in
de tempel. Sla
Abelendreef rechts in. Hoek
Ommegangdreef; Kapel 4 O.L.Vrouw van 7 Weeën. Calvarieberg. Sla
Ommegangdreef in. Ommegangdreef
na 200 m; Kapel 5 O.L.Vrouw van 7 Weeën. Stabat
mater. Volg de dreef
tot Kruispunt met Pannenhuisstraat. Hoek
Pannenhuisstraat: Kapel 6 O.L.Vrouw van 7 Weeën. Kruisafneming. Sla
Pannenhuisstraat rechts in. Pannenhuisstraat
37: Kapel 7 O.L.Vrouw van 7 Weeën. Lees
vooral aandachtig de tekst boven de ingang. Volgens de
legende zou Boudewijn van Bocla rond 1175 in de Pannenhuisstraat
een visioen gehad hebben van O.L.Vrouw die hem vroeg om hier een
klooster te bouwen. School
Tuimelaar; Tussen de gebouwen zit een kapelletje geprangd dat niet meer
gebruikt wordt. St-Niklaas van Tolentijn. Terug aan de
kerk; rij richting Noord naar de Abelendreef. Sla de
Abelendreef in en blijf deze volgen tot aan de Hinnenstraat en sla
rechts af. Volg de
Hinnenstraat. Wij rijden voorbij de Kappellestraat, evenwel zonder
kapel, en rijden tot de Bergstraat, sla rechtsaf. Na 40 m staat
het kapelletje van d Berg, O.L.Vrouw van Salette. Merkwaardig
beeld, uit het bedevaartsoord in de Franse Savoye. Ten Berg
- Bergstraat Kapel O.
L. Vrouw van Salette. In
het jaar 1854 - 't was toen dat het wonder gebeurde Het jaar tevoren
was er te St. Niklaas ook blijdschap geweest, over een eerbewijs aan O.
L. Vrouw van Salette gebracht. Wij lezen daar immers « 1853 Den 9 Maert
is er in de kapelleken der arme Klaren alhier een uitmuntend altaarstuk
plaatst, verschijning der H. Maagd op de Alpische bergen. ».
Deze kapel is een statig gebouw te midden der bosstreek,
langs de breede, zandige baan. Op een grondvlak van 3,5 X 5 m. rijst
het op met zijn rondbogige deur en vensters, met zijn zwaar torentje en
wekbel, eenvoudig en ernstig. Opnieuw
gebouwd in 1911 ter vervanging van het oude en gerenoveerd in
1955. Bron: De Inventaris van het Bouwkundig Erfgoed,
nummer ID 15506. Jozef Van Vlierberghe De Kapellen in het Waasland 1938
p.365. Keer terug
naar het kruispunt en sla rechtsaf, Bergstraat en blijf volgen. Aan splitsing
Prinsenstraat-Hazenhoekstraat Volg
Prinsenstraat tot de Heistraat. Sla rechtsaf
tot de Verkenstraat. Aan het
kruispunt met de Verkenstraat staat de volgende kapel. Kapel
O.L.Vrouw der Kristenen. Gebouwd
door de Boerinengilde t.g.v. 25 jaar bestaan (1911-1936) en gerenoveerd
in 2017. Rij de
Verkenstraat in, tot het einde, en rij dan de Nachtegaalstraat in naar
links. (Rechts is de
Teerlingstraat.) Tot kapel
H.Antonius. Rij van
hieruit naar de tunnel onder de Expresweg E34. Sla na de
tunnel linksaf richting Hellestraat. Sla de
Nachtegaalsstraat in. Aan kruispunt
met de Polderstraat begint de Hellestraat. Rij Tot huis nr 27. Kapel De
Reecke. Op 5 mei
1956 werd deze kapel ingewijd door Deken E.H. Zaman en pater Ildefons
van Eksaarde. Hier stond vroeger een grotere kapel, die ook gebruikt
werd om de mis te lezen en onderwijs te geven. Geraakte in verval door
de bouw van een school en een kerk in 1912. Rij terug
naar de Polderstraat. Sla de Polderstraat in. Na 500 m, aan
splitsing Korte Dweerstraat en Koornaarstraat. Sla rechtsaf
in de Zandstraat en rij tot de Kemelstraat. Op het
kruispunt een staakkappelletje. Sla nu de
Kemelstraat rechts in. Kruis de
Hellestraat en rij de Breedstraat in tot nr 39. Kriekeskapel: Gebouwd in 1880 en heropgebouwd in 1980. Een
stenen aandacht heeft in wit Uw
moedercirkel volgemaakt, Uw
kind, zoon van leven, geborgen,
moederlijk bewaard. Gij lacht
hier al gelovig lang Naar ons,
het volk van uw geduld Wij komen
hier maar spreken bang Van eerste
en van tweede schuld. In 1981 kwam
deze in de plaats van een beschadigde kapel uit 1880 na een aanrijding.
De toenmalige pastoor van de Hellestraat, E.H. Van Overloop
ontwierp deze en bouwde deze samen met een metser. De pastoor maakte
het Mariabeeld in witsteen, en vormelingen in composietsteen de
sacramenten en de parochie. Boven het kruis dat afkomstig is van de
vorige kapel. Deze kapel werd ingewijd door Mgr Bernard Mels. Sla deze
wegel in, die veranderd in een fietspad, tot aan de kerk. Kerk O.L.Vrouw van Bijstand. 1912 Open op
dinsdag, donderdag, zaterdag en zondag van 10 tot 17 uur. Na bezoek aan
de kerk rij de Hellestraat links in. Sla na 300 m
links de Voorthoek in. Blijf de
Voorthoekstraat volgen over 900 m tot Kapel. Kapel van
de Voorthoek. 1956: D'haenens
uit Sint Niklaas schenkt een perceel grond op
de Trompe (Voorthoekstraat) om ook daar een Kapel op te richten. Op maandag
15 augustus 2016, Maria Tenhemelopneming, waren ruim 100 gelovigen
samen aan de herstelde Mariakapel op de hoek van de Voorthoek- en de
Bosstraat. Goed om
weten: Deze kapel
werd door wijkbewoners in de jaren vijftig opgericht. Dit ter
gelegenheid van de “missies”, die in de parochie Hellestraat gehouden
werden. Vele jaren werd er in de maanden mei en oktober tot Maria
gebeden met als voorbidsters Margriet Van Hooste en Margriet
Lageuse. Op de vooravond van een begrafenis van een buurtbewoner
kwam men ook samen om de rozenkrans te bidden en de familie te steunen. Vervolg uw
route en blijf de Voorthoekstraat volgen over 300 m tot aan de Tromp. Wees
voorzichtig, sla rechts af en na 50 m: stap af en kruis de baan.
Rij
vervolgens de wegel in Kapel Tromp. Volg de wegel
300 m tot aan de Tromp kapel O.L.Vrouw van Lorette. Te
midden van het veld een vrij grote bakstenen kapel omringd door
linden, in 1883 opgetrokken door de familie Dirix. Rechthoekige
plattegrond met driezijdige absis. Het
Lieve Vrouw beeld werd meegebracht van uit Italië na de
huwelijksreis van de familie Dirix. Nog
ieder jaar op O.L.Heer Hemelvaart komt de familie naar Kemzeke om
hier aan de kapel met zang een bidstonde te houden. Het
lieflijke Trompkapelletje uit 1883, omringd met linden in het
Stropersbos, werd na een spannende nek-aan-nekrace verkozen tot het
‘Mooiste Plekje van Kemzeke’. Het kapelletje, haalde met 146 stemmen
een klinkende overwinning binnen. Het romantische water in het
Stropersbos werd eervol tweede met 123 stemmen. De twee plekjes in de
Stropers lieten de andere finalisten ver achter zich. Blijf nu de
kerkwegel volgen tot de Paepe straat. Op het einde
linksaf, Koestraat. Volg de
Koestraat. Eerste
splitsing rechtsaf, de linkse wegel is afgesloten voor fietsers. Even verder
wordt de wegel afgesloten door een bareel. Sla de wegel links in, hier
is fietsen wel toegestaan. Rechtdoor is verboden voor fietsers. Volg
dit fietspad, wijk niet af van het fietspad tot de spoorzate
Mechelen-Terneuzen. Sla rechts
af, en volg deze spoorzate richting zuid, St-Gillis-Waas. Kruis de E34
(onderdoor) dan de Reepstraat, dan de Stationstraat, en tenslotte de
Aststraat. De volgende
straat is de Heerweg. Sla aan de
Heerweg rechts in. Volg de Heerweg tot de Twistkapelletjes. Na iedere
twist, komt de verzoening. kapelletje aan een boom. (O.L.Vrouw van de Heerweg). Tot 1800 werd het offergeld uit de kapel gebruikt om missen te lezen in beide parochies. Met de Franse Revolutie werden kapellen staatseigendom, waarop het OCMW van Sint-Pauwels zich aan het begin van de negentiende eeuw niet enkel de kapel maar ook de offergelden toe-eigende. Zo misliep de parochie van Kemzeke de nodige inkomsten. Zeker toen bleek dat de kapel op grond van Kemzeke stond. De offeblok werd regelmatig opengebroken of vervangen. Om de ruzie tussen beide gemeenten te temperen, besloot de pastoor van Sint-Pauwels in 1805 om een tweede kapel op te hangen juist over de grens, één kapel voor elke parochie. Pas veel later volgde de stenen kapellen. Vandaag staan de kapelletjes harmonieus tegenover elkaar. Blijf de
Heerweg volgen naar Kemzeke. Aan het
Kruispunt met de Kerkwijk. Kapel van
de Molenwijk. Zoek nu de
weg naar de kerk. Kerk H.
Jacobus de meerdere. Alle
dagen open van 10-17 uur. Rij langs
Kemzekedorp naar de lichten. Kruis de
provinciale baan. Na 50 m
ligt de
Kapel O.L.Vrouw van Lourdes. Volg de
Regentiestraat tot Stekenestraat. Sla rechtsaf. Volg de
Stekenestraat tot de Nieuwstraat. Blijf de
Nieuwstraat volgen, aan het kruispunt met de Zavelstraat, links houden. Volg de
Nieuwstraat tot de Polenlaan. Sla de
Polenlaan rechts in tot Oost-Eindeken. Kapel
O.L.Vrouw van het H.Hart. Gebouwd in
1876 en gerenoveerd 1981. Keer uw weg,
en rij naar de kerk van Stekene. H.Kruiskerk
alle dagen open van
10-17 uur. Sla de
Kerkstraat in. Na 100 m sla
links de Sparrenhofdreef in. Op het einde
van de straat staat de kapel van de Sparrenhofdreef. Sla op het
einde links af, Molenbergstraat. Rij tot het
einde. Sla rechts af. Na 100 m, sla
links af in het smalle baantje naar het Zomerhuis. Op het einde
ligt de spoorzate (St-Gillis- -Moerbeke.) Hier moeten
we even heen en weer naar de kapel van de Bormte. Sla daarom
links af tot het kruispunt met de Bormte. Sla rechts af
en volg de Bormte tot na de S-bocht. Bormte
Kapel O.L.Vrouw van de Rozenkrans Bouwjaar
1949. Verplaatst in 2015. Rij terug naar de scherpe bocht, en sla hier links, in de Meersstraat. Volg deze tot na de bocht en sla de Damstraat rechts in. Rij tot de brug over de Molenbeek, en volg het fietspad rechts naast de Molenbeek. Even verder loopt de Molenbeek in de Stekense vaart. Blijf het fietspad volgen langsheen de vaart. Rij in de Kaaistraat tot de brug van de spoorzate en sla links in. Volg de
spoorzate tot het volgend kruispunt met Bosdorp. Sla rechts af. Na 100 m
de
Kapel van Bosdorp
. Onze lieve
Vrouw Onbevlekt Ontvangen. Bouwjaar
1854. Gerenoveerd 1998 Rij nu de
Zeshoekstraat in. Na 500 m
links de Vijdt kapel. Deze is niet
toegankelijk en toegewijd aan O.L.Vrouw van Lourdes. Volg uw weg
tot het kruispunt met de Hamerstraat, met een bescheiden kapelletje. Op de zandrug
daartegenover stonden molens van de abdij van Boudeloo. Volg de
Wildernis tot de scherpe Bocht, het kruispunt van Zwarte Heistraat, Bergstraat en de Vennegijzenstraat. Rij de
Vennegijzenstraat (zandweg) in tot de splitsing. (Eerste wegel rechts
is verboden toegang. De tweede wegel rechts is de Poliaanstraat. Geen
aanwijzing.) Volg de
Poliaanstraat. (zandweg) Op het einde
kom je in de Polken aan de Vrijdagmarkt. Sla rechts
in, tot de Wittingstraat. Polken
Kapel O.L.Vrouw van de goede Raad. 1961 t.g.v.
50 jaar Boerinnen gilde. Rij nu links
de Wittingstraat in tot de spoorzate. Rij de
spoorzate rechts op. Na 200 m aan
overweg Lesten Stuyver rechtdoor. Na 400 m aan
overweg Kasteelstraat, sla de Kasteelstraat in tot de kerk. Kerk
Klein-Sinaai: O.L.Vrouw van
Lourdes. Open op zondagnamiddag. Tenslotte
werden twee kappelletjes niet aangedaan. Dat van de H.Jozef in
St-Jozefslaan en dat van St-Rochus op het Oost-Eindeken.
© Luc De
Brant 2021. Bronnen:
heemkring d’Euzie. Archief
Parochie H.Kruis Stekene, H.Jacobus Kemzeke, O.L.Vrouw Onbevlekt
Ontvangen Klein-Sinaai, O.L.Vrouw van Bijstand Hellestraat. Jozef Van
Vlierberghe De Kapellen in het Waasland 1938. |
|
|