Zou er een reden zijn, dat kerstbomen
zo vroeg in het jaar in ons straatbeeld verschijnen? Nog
voor de Sint aub. Erg is het niet, er is ook geen limiet, je
mag zelfs meer dan één boom binnen halen. Niemand spreekt
erop en voor zover ik weet is er geen wet die het verbiedt
tenzij in sommige landen en enkele Europese steden. Zelfs
Brussel heeft een poging gedaan in 2012 en gure commerçanten
veranderen de naam van kerstmarkt in wintermarkt. China
maakt onnoemelijk veel kunstkerstbomen, maar geen enkele
Chinees in China mag er zelf ook maar ééntje zetten.
RAAR?
We plaatsen de kerstboom natuurlijk op
de belangrijkste plaats in het huis, in het midden, je mag
hem zelfs omgekeerd aan het plafond hangen, en hem dan
versieren als een eerste communiekant.
Indien de ruimtemannetjes ons bezig
konden zien, ze zouden wel denken dat we boomaanbidders
zijn. Probeer dat maar eens uit te leggen, en ook dat gaat
niet, want alles heeft te maken met de sfeer, vreugdegevoel,
verbondenheid, samenzijn, gezelligheid, gevoelens jawel, een
mens leeft niet van brood alleen, niet alleen van
redelijkheid,
het minnimalisme of uitgemeten zakelijkheid en perfectie,
kerstmis heeft iets verlossend, ongrijpbaar bevrijdend.
Er is ook geen andere diersoort dan de mens op deze
wereld die religieus is, willen of niet, wat wil zeggen
leven achter het leven, leven boven leven, leven om het
leven?
De kerstboom is niet het belangrijkste,
het is een onderdeel van iets, iets groter in deze donkere
dagen. Wat is kerstmis zonder stal? Zonder de lichtjes.
Zonder de schapen en de herders, zonder engeltjes die zingen
van de goede wil. Het kribbeke met de os, de ezel en Jozef
die er wat bijzit als het vijfde wiel aan de wagen, zo
herkenbaar menselijk. Het gaat over de geboorte van een
kind? De boodschap en wens, laat ieder kind geboren worden.
Er is niet alleen de boom, er is zoveel! Het verteld iets
over de persoon die een boom binnen zet, één boom of twee
bomen of meer….
BOOM!
Terwijl we aan iedereen vertellen wat
een mooie oude traditie het is om die boom binnen te zitten,
valt de lucht dan in als we zouden vertellen dat het een
nieuwe traditie is? In Vlaanderen zijn de eerste kerstbomen
verschenen tijdens de ‘Grote Oorlog’. Ja WO 1. Daarover
bestaat geen twijfel. Zoals ons meegedeeld in het dagboek
van Dr. Van Haelst uit Stekene, verschenen in het
tijdschrift van de Heemkring d’Euzie. Onze voorouders keken
echt zeer verbaasd toe hoe de Duitse soldaten zo maar een
boom binnen zetten om feest te vieren. Het is zo, en in vele
Vlaamse families duurde het nog een tijdje eer de kerstboom
ook binnen kwam.
VLAAMSE BOOM
De Vlaming heeft iets met een boom, in
de hele geschiedenis van onze voorouders zien we overal
religieuze bomen. De vele kappelletjes die aan een boom
hangen vertellen iets over de heilige bomen. De meiboom bij
het begin van de zomer, die ook op allerlei wijze versierd
werd. In onze volkscultuur was de verbondenheid met alle
elementen van de natuur zo sterk verbonden met de religieuze
feesten dat het onderscheid niet zichtbaar was. De meiboom
op het dak van een nieuw huis. De druïden
die in de bomen zitten en maretakken snijden. De kerstblok
is een boom die gekozen werd om het kerstmaal op te zetten
en te verorberen tot alles op was, om daarna er een groot
kerstvuur mee te maken, blijft voortbestaan in de kerstblok
van de kersttaarten en de versieringen met de boomschors op
de kersttafel.
KERSTBOOM
Waarom toch is die kerstboom dan zo
belangrijk? Het werkelijk verhaal ging verloren doorheen de
generaties. De aandacht verloor zichzelf weeral in de
details? Natuurlijk, zelf al zou je de symboliek ontdekken
geloof je je eigen ogen niet bij het zien van een oude
afbeelding. Jezus komt ter wereld om de mens te verlossen
van de erfzonde. De erfzonde uit het paradijs waar de eeuwig
groene boom stond met de verboden vrucht. De bekoring en de
onmacht om te weerstaan aan de zondeval. Adam bijt in de
appel. De kerstboom kwam ergens in huis toen mensen geen
geld hadden om een kerstbeelden te maken of kopen, en aan de
boom hing men de appel, de verboden vrucht om kerst te
vieren.
De kerstboom is de schepping van de
wereld en het paradijs, met de verboden vrucht.
AFBEELDING
De bijgaande afbeelding uit 1898, uit
het tijdschrift ‘Moderne’ uit Duitsland spreekt boekdeelen.
In een burgerhuis staat een kerstboom. De klein Eva heeft een appel geplukt en reikt
die aan de kleine Adam, die nog net even twijfelt. Wist ik
het maar.
Kerstboom
Luc De Brant